Cahaya matahari mempunyai pengaruh yang signifikan terhadap retaknya buah, yang bukan sahaja menjejaskan penampilan dan nilai komersial buah, tetapi juga mempengaruhi jangka hayat dan kandungan nutrisi buah tersebut. 

Cahaya matahari yang terlalu kuat atau tidak sekata boleh secara langsung mempengaruhi metabolisme air dan struktur sel buah, seterusnya menyebabkan buah retak.

 

Sebenarnya, retak buah biasanya berlaku apabila buah hampir matang, disebabkan oleh gabungan pelbagai faktor persekitaran. Cahaya matahari adalah salah kuat satu faktor penting, di mana cahaya yang   terlalu atau tidak sekata akan mempengaruhi metabolisme air dan struktur sel buah, yang akhirnya menyebabkan retaknya buah. 

Cahaya matahari secara langsung mempengaruhi permukaan buah, yang   menyebabkan suhu permukaan buah meningkat. Terutama di kawasan dengan cahaya matahari yang kuat, suhu permukaan buah boleh lebih tinggi sebanyak 10 hingga 18°C berbanding suhu udara sekitar.

Perubahan suhu yang mendadak ini akan   mempercepatkan penyejatan air di dalam buah, yang meningkatkan tekanan pengembangan kulit buah. 

Apabila ketegangan pada kulit buah melebihi   keupayaan elastiknya untuk menahan tekanan ini, buah akan retak. Fenomena ini lebih kerap berlaku pada buah dengan kulit yang nipis dan kandungan air yang tinggi, seperti ceri, tomato, dan anggur. 

Buah-buahan ini mempunyai kulit yang lebih nipis dan kandungan air yang tinggi, dan apabila suhu berubah dengan mendadak, tisu kulit buah mudah rosak. Ditambah dengan ketidakseimbangan air antara dalam dan luar buah, ini menyebabkan buah retak. 

Keupayaan buah menyerap air di bawah cahaya matahari bergantung kepada keadaan fisiologinya, terutamanya pada fasa akhir pertumbuhan buah. Apabila kulit buah menjadi lebih keras dan sel kehilangan keanjalan, risiko buah retak meningkat. Oleh itu, pengawalan jumlah pengairan adalah penting.

 

Cahaya Matahari dan Keseimbangan Air Buah

Selain suhu, pengaruh cahaya matahari terhadap keseimbangan air buah juga merupakan faktor utama yang menyebabkan retak buah. Cahaya matahari yang kuat akan mempercepatkan penyejatan air di permukaan buah. Jika air di dalam buah tidak dapat diganti atau diseimbangkan dengan cepat, kulit buah akan menjadi kering dan rapuh kerana kehilangan air berlebihan, yang menyebabkan buah lebih mudah retak. 

Kemampuan buah untuk menyerap air di bawah cahaya matahari bergantung kepada keadaan fisiologi buah itu sendiri, terutama pada peringkat akhir pertumbuhan buah, apabila kulit buah   menjadi lebih keras dan sel-selnya kehilangan keanjalan, meningkatkan kemungkinan retak buah. Beberapa kajian menunjukkan bahawa perubahan kandungan gula dalam buah juga berkait langsung dengan cahaya matahari. 

Apabila keanjalan kulit buah tidak mencukupi untuk menahan tekanan ini, buah akan retak. Fenomena ini lebih kerap berlaku pada buah-buahan yang berkulit nipis dan tinggi kandungan air seperti anggur.

 

Apabila buah hampir matang, cahaya matahari akan merangsang pengumpulan gula, dan peningkatan gula akan mengurangkan kemampuan buah untuk menyerap air, memperburuk fenomena retak buah. Terutama dalam keadaan kemarau dan cahaya matahari yang kuat, buah sukar untuk mengekalkan keseimbangan air yang sesuai, yang juga menjadi salah satu punca berlakunya retak buah. 

Interaksi Cahaya Matahari dengan Faktor Lain

Walaupun cahaya matahari merupakan penyebab utama retak buah, ia biasanya berinteraksi dengan faktor persekitaran lain, terutamanya kelembapan, suhu, dan hujan. Retak buah biasanya berlaku pada peringkat awal atau pertengahan pematangan buah, di mana perkembangan sel buah lebih cepat, dan kandungan air serta gula meningkat dengan pesat. 

Buah-buahan seperti sitrus yang mempunyai kulit lebih tebal mempunyai kebarangkalian lebih rendah untuk retak.

 

Cahaya matahari yang kuat dan hujan yang tiba-tiba akan menyebabkan kulit buah menyerap banyak air, menyebabkan kulit buah membesar dengan cepat, melebihi kemampuan penahanannya, lalu menyebabkan retak buah. Fenomena ini lebih ketara pada buah-buahan dengan kulit nipis seperti ceri dan anggur. Di samping itu, apabila persekitaran luar terlalu kering, perubahan kelembapan yang mendadak selepas hujan juga akan memperburuk masalah retak buah. 

Selain itu, dalam cahaya matahari yang kuat, suhu permukaan buah akan meningkat dengan cepat, menyebabkan penyejatan air dari kulit buah, yang memperbesar perbezaan suhu antara   dalam dan luar buah. Apabila perbezaan suhu antara permukaan dan bahagian dalam buah terlalu besar, keanjalan kulit buah akan menurun dengan cepat, menjadikannya sukar untuk   menahan tekanan pengembangan dalaman, menyebabkan buah retak. 

Buah Berkulit Nipis dengan Kandungan Air Tinggi Mudah Retak

Buah-buahan yang berbeza mempunyai tahap   sensitiviti yang berbeza terhadap cahaya matahari. Sebagai contoh, ceri, anggur, dan tomato adalah jenis buah yang mudah retak disebabkan oleh pendedahan cahaya matahari yang berlebihan. Buah-buahan ini biasanya mempunyai kandungan air yang tinggi dan kulit yang nipis, menjadikannya lebih terdedah kepada keretakan. 

Buah tomato mengandungi banyak air di dalamnya, manakala kulitnya agak nipis. Apabila terdedah kepada cahaya matahari yang kuat, kehilangan air di permukaan buah menyebabkan sel-sel kulit mengembang dengan cepat, akhirnya menyebabkan buah retak.

 

Sebaliknya, buah-buahan seperti epal dan sitrus yang memiliki kulit lebih tebal cenderung kurang retak. Walau bagaimanapun, dalam cuaca ekstrem, keretakan masih boleh berlaku akibat bekalan air yang tidak seimbang atau cahaya matahari yang terlalu kuat. 

Sebagai contoh, tomato yang mengandungi banyak air dalam isi buahnya serta kulit yang agak nipis akan mengalami keretakan apabila pendedahan cahaya matahari menyebabkan sel-sel kulitnya   mengembang secara mendadak. 

Langkah Mencegah Keretakan Buah

Langkah-langkah pencegahan buah retak tertumpu pada mengawal cahaya matahari, mengekalkan   keseimbangan air, dan meningkatkan kekuatan kulit buah. Berikut adalah beberapa kaedah yang biasa digunakan: 

1.     Jaring Peneduh 

Penggunaan jaring peneduh dapat mengurangkan kesan langsung cahaya matahari terhadap buah, terutamanya semasa cuaca panas. Dengan menyekat sebahagian cahaya, suhu permukaan buah dapat dikurangkan, sekali gus mengelakkan perbezaan suhu yang terlalu besar yang boleh menyebabkan keretakan. Pada peringkat kritikal pertumbuhan buah, terutamanya sebelum buah matang, pendedahan cahaya matahari yang berlebihan   perlu dielakkan. 

Kulit buah ceri adalah nipis dan rapuh. Cahaya matahari yang terlalu kuat menyebabkan air dalam buah cepat tersejat. Apabila bekalan air tidak mencukupi atau tekanan dalaman buah terlalu tinggi, kulit ceri mudah retak.

 

2.     Pengairan yang Sesuai 

Keretakan buah sering dikaitkan dengan pengurusan air yang tidak betul. Pengairan yang sesuai membantu mengekalkan keseimbangan air dalam buah dan mengelakkan tekanan akibat kitaran kering dan basah. Sistem pengairan titisan adalah kaedah yang berkesan untuk memastikan air diedarkan secara sekata di dalam tanah, mengelakkan buah daripada mengembang secara berlebihan. 

3.     Penggunaan Baja Kalsium 

Kalsium memainkan peranan penting dalam mengukuhkan dinding sel buah. Penggunaan baja kalsium yang mencukupi dapat meningkatkan kekuatan kulit buah dan mengurangkan keretakan akibat perubahan persekitaran. Selain itu, kalsium membantu mengawal keseimbangan air dalam buah, sekali gus mengurangkan risiko keretakan. 

4.     Rawatan Pembungkusan Buah 

Membungkus buah-buahan ketika hampir matang dapat melindungi buah daripada pendedahan cahaya matahari secara langsung, memastikan suhu dan kelembapan permukaan buah kekal stabil. Kaedah ini juga melindungi buah daripada hujan mendadak atau kerosakan akibat angin dan debu, menjadikannya langkah yang berkesan untuk mencegah keretakan buah. 

5.     Pemilihan Varieti Buah Tahan Retak 

Dalam teknologi pertanian moden, pemilihan varieti buah yang tahan retak merupakan langkah pencegahan yang berkesan. Sebagai contoh, dengan teknologi penyuntingan genetik,  membolehkan penghasilan varieti buah berkulit tebal dan tahan retak. Kawalan ekspresi genetik turut mengurangkan risiko keretakan dengan mengawal pengambilan air dan pengumpulan gula semasa pertumbuhan.